Savasana is de belangrijkste yogahouding die er is. En dat is niet voor niets. Yogadocente en anatomie-expert Saskia Grootegoed legt uit wat ontspanning doet met ons zenuwstelsel. 

Savasana

‘Als je de slaap niet kunt vatten, betekent dit meestal dat je geest nog onvoldoende in de ruststand is gekomen. Hoe actief de geest is houdt nauw verband met de werking van ons zenuwstelsel. Grofweg kun je zeggen dat het zenuwstelsel een aan- en een uitstand heeft. Het sympathisch zenuwstelsel (sympathicus) is als het ware het gaspedaal: door de productie van adrenaline word je alert en je hartslag en ademhaling gaan sneller. Daartegenover staat het parasympathisch zenuwstelsel (parasympathicus), dat precies het tegenovergestelde doet. Als dit deel van het zenuwstelsel in werking treedt, maak je in plaats van adrenaline het hormoon melatonine aan, waardoor je slaperig wordt.

Breng je energiehuishouding in balans

De yogafilosofie beschrijft deze twee tegenovergestelde krachten op een soortgelijke wijze. Onze energiehuishouding is volgens de yogaleer grofweg op te delen in twee soorten energie: de shakti-energie is activerend en wordt vaak afgebeeld als een opwaartse kracht. De shiva-energie daarentegen daalt van boven naar beneden en zorgt voor ontspanning. Samen zorgen ze voor balans in lichaam en geest.

Een yogasessie heeft een groot effect op onze energiehuishouding. Zie het als een batterij vol energetische deeltjes die je eens flink door elkaar schudt. Neem daarom na elke yogasessie ruim de tijd om je systeem weer tot rust te laten komen. Savasana, de Lijkhouding, wordt niet voor niets de belangrijkste yogahouding genoemd. Terwijl je muisstil ligt, komt je energetische systeem weer tot rust en laad je de batterij als het ware weer op.

Het belang van ontspanning

Hoe actiever je yogasessie, hoe belangrijker het is om ook de tijd te nemen voor ontspanning. Vooral achteroverbuigingen wakkeren onze motor flink aan doordat ze het sympathisch zenuwstelsel stimuleren. Vooroverbuigingen en omgekeerde houdingen zoals de Kaars of de Ploeg zijn dan een perfecte tegenhanger. Een evenwichtige yoga practice bestaat dus uit voldoende ontspannende oefeningen (shiva-energie) om de actie (shakti-energie) te balanceren. Maar hier gaat het nog weleens mis. Doordat we ons uitgedaagd voelen door de actieve houdingen, of domweg door tijdgebrek, is het ontspannende gedeelte van de les soms het ondergeschoven kindje.

Weet je van jezelf dat je gevoelig bent voor prikkels, kies dan ’s avonds liever voor een rustige yogales in plaats van actieve (flow)lessen. Merk je dat je toch te energiek bent voordat je gaat slapen, ga dan niet meteen in je bed liggen, maar neem de tijd om te ontspannen. Een perfecte oefening is de bodyscan. Je ligt in Savasana en loopt stap voor stap je hele lichaam langs. Voel je warmte, kou, lucht die langs je huid strijkt, spanning, pijn, de stof van je sok? Voor je het weet, word je vanzelf slaperig.’

Illustratie: Ingrid Bockting