Heb jij een vraag over yogafilosofie, asana’s of pranayama? In elke editie beantwoorden we lezersvragen met praktische inzichten uit yoga en Ayurveda. Deze keer stelt een lezer de vraag: “Ik ben vaak onrustig in mijn hoofd en heb gehoord dat dit met het luchtelement te maken heeft. Hoe werkt dat precies — en wat kan ik eraan doen?” Ayurveda-docent en yogadocent Padmini Daundker geeft uitleg én rustbrengende oefeningen.

Wanneer het luchtelement te hoog oplaait: Vata uit balans

Sommige mensen herkennen het meteen: een hoofd vol gedachten, creatieve ideeën die steeds sneller komen, moeilijk tot rust komen, een lichaam dat licht, beweeglijk of nerveus aanvoelt. Volgens Ayurveda duidt dit vaak op een verhoogde Vata-dosha, de energie die bestaat uit de elementen lucht en ether.

Wat doet Vata in je lichaam?

Vata reguleert alles wat met beweging te maken heeft:

  • je ademhaling
  • je gedachten
  • je zenuwstelsel
  • je spijsvertering
  • je creativiteit en inspiratie

Je kunt Vata zien als een zachte bries die je in beweging brengt. Maar wanneer de wind te hard gaat waaien, kan er van binnen een storm ontstaan. Dan voelt je hoofd chaotisch, je adem wordt oppervlakkiger en je lichaam minder gegrond.

Hoe breng je Vata in balans?

De sleutel tot rust is: aarden, vertragen en verzachten. Met deze Ayurvedische en yogische tools kalmeer je een druk hoofd en breng je je energie terug naar beneden.

1. Grondende yoga: simpele houdingen met groot effect

Wanneer Vata stijgt, wil de energie omhoog. Yoga helpt om die beweging juist te vertragen.

Neerwaartse Hond (Adho Mukha Svanasana)

Een prachtige houding om te aarden: je handen en voeten maken contact met de grond, je rug verlengt en je adem krijgt ruimte.

Waarom het helpt:

  • activeert je lichaamsbewustzijn
  • brengt energie van hoofd naar voeten
  • vertraagt je ademhaling
  • geeft stabiliteit en veiligheid

Tip: hou je knieën licht gebogen — zo kan de energie vrijer omlaag stromen.

Andere grondende houdingen

2. Ayurvedische zelfmassage (Abhyanga) met warme olie

Een van de krachtigste remedies tegen Vata-onrust is zelfmassage met verwarmde olie.

Zo doe je het:

  • Verwarm een klein beetje biologische (sesam)olie.
  • Masseer je hele lichaam met langzame, stevige strijkingen.
  • Begin bij je voeten en benen: downward strokes aan de achterkant, upward strokes aan de voorkant.
  • Houd je knieën gebogen zodat energie naar beneden kan stromen.
  • Adem uit door de mond wanneer je spanning loslaat.

Waarom dit werkt:

  • sesamolie verwarmt, kalmeert en voedt
  • vertraagt je zenuwstelsel
  • brengt je lichaam terug in je lijf (uit het hoofd)
  • helpt letterlijk om “zwaar” en gegrond te voelen

Ayurveda adviseert deze massage vooral op drukke, winderige of koude dagen — momenten waarop Vata snel omhoogschiet.

3. Eet warm, zacht en aards: voeding die je hoofd kalmeert

Voeding is in Ayurveda een directe manier om je energie te balanceren. Bij Vata-onrust hebben je lichaam en geest behoefte aan warme maaltijden, zachte structuren, zoete, zure en zoute smaken, gekookte groenten en granen en verwarmende specerijen.

Voorbeelden:

  • havermout met amandelmelk, kaneel en dadel
  • wortel-gembersoep
  • linzenstoof met kurkuma
  • zoete aardappel uit de oven

Deze gerechten geven gewicht, warmte en stabiliteit — precies wat Vata mist.

4. Maak dagelijks contact met de aarde

Vata stijgt wanneer je veel onderweg bent, veel nadenkt of weinig pauze neemt. Door de natuur op te zoeken, breng je die energie direct terug naar beneden. Probeer:

  • elke dag 10–20 minuten wandelen
  • bewust ademen tijdens het lopen
  • schoenen uit in het gras of op aarde
  • even stil staan en je voeten voelen

Je lichaam herkent dit letterlijk als thuiskomen.

5. Ritme, rust en regelmaat: de Vata-medicijnkast

De Vata-energie floreert bij routine. Dat betekent níet dat je dagen strak gepland moeten zijn, maar wél dat je lichaam voorspelbaarheid ervaart. Voor de Vata-gevoelige mens zijn dit gouden regels:

  • ga op vaste tijden slapen
  • kies warme kleding (zeker rond je onderrug)
  • neem kleine pauzes gedurende de dag
  • vermijd multitasken
  • drink regelmatig warme dranken

Kleine aanpassingen, groot effect.

Meer oefeningen voor rust en focus

Een druk hoofd is vaak een teken van een verhoogde Vata-dosha: teveel lucht, teveel beweging. Door te aarden, te vertragen, warm te eten en ritme aan je dag toe te voegen, breng je jezelf terug naar rust en helderheid.

Ayurvedische yoga voor je Vata dosha

Voel je je uitgeput, angstig, nerveus of kun je je slecht concentreren? Met deze Ayurvedische yogaserie Feeling Whole and Full Again van Victoria (Tory) Hyndman breng je het dosha ‘Vata’ weer in balans. Door de langzame bewegingen voel je je weer compleet en geaard in je eigen lichaam.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."