De eerste lentedag. Na de zomervakantie. Op 1 januari. Allemaal momenten waarop je kunt beslissen: nu ga ik het anders doen. Door middel van Yoga Nidra – slaapyoga – maak je met je hoogstpersoonlijke sankalpa je diepste wensen waar. 

Meer bewegen, meer rust pakken of stoppen met alcohol. Je begint vol overgave, yes, deze keer lukt het! Maar na een paar weken – en de nodige verleidingen – sluipt je oude gedrag je leven weer in. Herkenbaar? Tja, waarom stranden onze voornemens zo makkelijk? Omdat ze komen uit ons ego, verklaart de yogafilosofie. ‘Zo’n wens bedenken we met onze mind, maar je ziel wil misschien wel heel andere dingen ervaren.

Bovendien, zodra je zegt dat je iets wilt, benadruk je dat je het níét hebt. Dat is een negatief uitgangspunt,’ licht yogadocente Monique Coppens toe. In haar lessen werkt ze daarom met het sankalpa, een posi­tieve intentie die uit je hart, je diepste zelf komt. Die mysterieuze plek waar je écht jezelf bent. San betekent dan ook ‘connectie met je hoogste waarheid,’ kalpa staat voor ‘gelofte’. 

In het nu

Terwijl een gewoon voornemen fluistert dat we tekortschieten, werkt een sankalpa juist vanuit overvloed. Want je hebt al alles in huis om het leven te leiden waarvoor je hier bent (je dharma). Kijk, dat is een lekkere start. Je verlangens omschrijf je dus niet met: ‘ik wil …’ of ‘ik zal …’ Monique: ‘Alles draait om het nu, de mogelijkheden die al in je zitten. Daarom formuleer je je sankalpa in de tegenwoordige tijd.’

Wil je bijvoorbeeld meer liefde ervaren? Zeg dan niet: ‘Ik wil meer liefde hebben,’ maar: ‘Ik ben liefde’ of: ‘Ik voel liefde.’ Luister maar eens naar dat heerlijke disconummer I feel love van Donna Summer. En ervaar wat dit met je doet. Ook ‘niet’, ‘geen’ of andere negatieve termen mag je vergeten. Die verstarren je.

Sterker, ze zijn een extra trigger voor je ondeugende mind om juist te doen wat niet ‘mag’. Stel, je hebt je dit jaar voorgenomen om vegetariër te worden. Al snel zeggen we dan ‘ik wil geen vlees meer eten.’ Maar je onderbewuste focust dan juist op vlees. Nou, reken maar dat dat broodje hamburger naar je knipoogt. Volgens de sankalpa-filosofie kan je intentie dus veel krachtiger. Wat dacht je van: ‘Ik voel compassie voor alles wat leeft.’ Tegenwoordige tijd en positieve woorden. Zie én voel je het verschil?  

Uit je diepste zelf

Je sankalpa komt rechtstreeks uit je ziel. Hoewel je zelf voelt wanneer je sankalpa vervuld is en je ‘een vervanger’ nodig hebt, zet Monique elk jaar een nieuwe. ‘Dit jaar is mijn intentie: “Ik sta in mijn werkelijke kracht”. Alle sankalpa’s samen vormen een reis, het verhaal van mijn leven. Terugkijkend, zie je hoe je gegroeid bent.’ Misschien denk je nu: leuk allemaal, zo’n zielenwens. Maar ik wil gewoon een nieuwe baan. Of een groter huis. Mogen dit soort ego-achtige wishlists dan wel?

‘Geen zorgen,’ lacht Monique. ‘Een concrete wens, welke dan ook, is een prima begin. Onderzoek dan welk dieper verlangen daaronder ligt. Hoe ziet je leven eruit als je verlangen werkelijkheid is geworden? Wat voel je daarbij?’ Stel, je wilt stoppen met drinken. ‘Je sankalpa kan dan prima zijn: “ik voel me fit”. Maar “ik voel vrijheid” kan ook, omdat je wilt loskomen van de vastgeroeste gewoonte of zelfs verslaving.’ Dus je vrij voelen om naar een feestje te gaan, nee te zeggen tegen een drankje en toch te kunnen ontspannen en genieten. Zonder ‘gezellig’ glaasje wijn in je hand. 

Wat is dan het verschil met een affirmatie, die je in de yogales misschien gebruikt? Beide kun je herhalen, beide geven kracht. ‘Dat klopt, maar een sankalpa komt echt uit jezelf, terwijl een affirmatie een bestaande tekstregel is. Bijvoorbeeld uit een mantra of andere oude yogatekst. Kortom, een sankalpa is een heel persoonlijke intentie.’

Back to bliss

Om je sankalpa te ontdekken, daal je af naar een staat van kalmte, openheid en liefde. Je bedenkt ’m liever niet met je mind, waar kritische stemmen en to-dolijstjes om aandacht schreeuwen. Die diepe ontspanning bereik je tijdens Yoga Nidra, ofwel slaapyoga. Dit is een yogavorm uit de tantrische traditie, die rond 1950 door Swami Satyananda Saraswati werd ontwikkeld. Het sankalpa is hiervan een vast onderdeel – hoewel je ’m in steeds meer yogavormen tegenkomt.

Tijdens Yoga Nidra leidt een stem je door de verschillende fases van ontspanning, bijvoorbeeld via visualisaties. Je doet dit in een speciale Yoga Nidra-les. Of lekker thuis, met online begeleiding (zie kader). Monique: ‘Uiteindelijk beland je tussen slaap en waak in. Je gaat dan voorbij aan je lichamelijke en geestelijke deel, naar je bliss body (anandamaya kosha). Hier sta je in puur contact met jezelf en wat je werkelijk wilt. Je krijgt allerlei beelden en bood­schappen, die je helpen je sankalpa te vormen.’ Ze herinnert zich een leerling die herhaaldelijk een oog voor zich zag. ‘Haar sankalpa werd “ik zie” en ze ontdekte dat ze meer oog wilde heb­ben voor de mensen om haar heen.’

Daal af naar een staat van kalmte, openheid en liefde

De aan-knop

En dan, van dromen naar doen. Ook daar helpt een Yoga Nidra-meditatie bij. Je ‘zet’ je sankalpa in het begin van de sessie en op het diepste punt van de ontspanning, nét voordat je weer in het hier en nu terugkomt. Zo plant je het zaadje in je lichaam, zodat je intentie in je dagelijks leven doorwerkt. De kracht zit ’m in de herhaling. 

Daarom adviseert Monique om zo’n twee tot drie keer per week een sessie (van twintig tot dertig minuten) te doen. ‘Ont­spannen liggend in Savasana. Op een yogamat, niet in bed. Dan val je al snel in slaap.’ In de loop van de tijd groeit de enorme kracht van het sankalpa: iccha (wil en energie), jnana (hoe je in actie komt) en kriya (actie). 

Toch komen niet al je wensen uit zoals je dacht, nuanceert Monique. The Rolling Stones zongen het al: ‘You can’t always get what you want. But if you try sometime. You’ll find. You get what you need.’ Dat weet ze uit ervaring. ‘Mijn sankalpa voor 2017 was “ik herrijs”. Als coach had ik allerlei toffe plannen, het zou mijn jaar worden. Maar tijdens Yoga Nidra kreeg ik telkens het woord “niets” door. Ik baalde ervan, juist nu moet ik toch veel doen?

Uiteindelijk liep ik bijna tegen een burn-out aan en moest ik mijn bedrijf loslaten. Maar, zo “herrees” er een heel nieuwe richting: meer yogales geven.’ Het sankalpa is dan ook geen tovermiddel, maar een transformatiemiddel. Neem de leerling die ‘Ik zie’ als intentie had. Daardoor was ze zich veel meer bewust van haar oude neiging om zich van mensen af te sluiten. ‘Het sankalpa is een aan-knop. Je zet je bewustzijn ‘aan’, er vallen je nieuwe dingen op. Daardoor maak je andere keuzes en verandert je leven.’ 

1-2-3… Actie!

Op de mat ontdek en zet je je sankalpa, daarbuiten voed je ’m. Zo creëer je sankalpa shakti, de energie om in actie te komen. 

‘Foute’ verleidingen? Haal je sankalpa erbij

Het kost veertig dagen om een nieuwe gewoonte aan te leren. Kijkend naar je sankalpa, welke zou dat zijn? Bijvoorbeeld fris in plaats van wijn drinken of elke ochtend trouw je practice doen. Telkens wanneer je in je oude gedrag dreigt te vervallen, denk dan aan je sankalpa. Zo versterk je de link tussen je intentie en nieuwe acties.

Maak je sankalpa tastbaar

Verzamel fijne objecten om je heen die je aan je sankalpa herinneren. Een bijzondere foto, een bloem – wat de betekenis van jouw sankalpa maar weerspiegelt. Een mooi liedje kan natuurlijk ook. Installeer die bijvoorbeeld als beltoon op je mobiel.

Blik elke dag terug

Evalueer of je vandaag dingen hebt gedaan die niet in lijn met je sankalpa liggen. Welke situatie was dat? Wat dacht je, wat deed je? En hoe voelde je je daarbij? Hou eventueel een dagboek bij. Maar, wees zacht voor jezelf. Je wilt tenslotte inzicht krijgen.

Meer Yoga Nidra?

Op yoganidra­meditatie.nl kun je Yoga Nidra meditaties van Monique Coppens downloaden. 

Illustratie: Carmen Garcia Gordillo