Prana: wat is het en hoe laat je het (weer) stromen?
Prana, onze levensenergie, bewaken we als yogi’s door goed te leven, bewust te eten en met aandacht onze asana’s te oefenen. Wat valt er nog meer te weten over ons energielichaam en hoe houden we deze batterij opgeladen? Een mini-dossier over pranamaya kosha.
Prana
Energielichaam klinkt zweveriger dan het is. Want energie mag dan onzichtbaar zijn, waarneembaar is ze zeker. Denk aan de knetterende aanraking van een geliefde, de warme handen van de masseur of het ongemakkelijke gevoel als je in een ruimte bent met een boos iemand. Je fit voelen, slaperig, sloom, onrustig, of kalm zijn allemaal uitingen van het energielichaam. Net zoals je een eigen ‘look’ hebt, heb je ook een unieke energetische signatuur. Ben je je eenmaal bewust van je eigen energie, dan herken je steeds beter hoe die op dat moment aanvoelt. Ook de energie van anderen kun je in de loop der tijd steeds beter gaan oppikken.
De reis naar binnen
Zo’n 3000 jaar geleden legden de yogawijsgeren een plattegrond vast voor een innerlijke reis. Een reis die door vijf lagen gaat en begint bij de buitenkant van het lichaam en eindigt bij de kern van het zelf: de belichaamde ziel. De Upanishads – de klassieke tantristische yogatekst – beschrijven de vijf lagen, of koshas, als steeds subtielere vormen van energie. De kosha-kaart is een waardevolle en tegelijkertijd praktische tool die je kan helpen je yogabeoefening te verdiepen en je kwaliteit van leven te verbeteren. Je kunt de kosha-plattegrond net als een gewone kaart gebruiken – om je te oriënteren voor je begint aan je practice of als je tijdens je practice verdwaalt.
Wat prana en tantra met elkaar te maken hebben? Je leest het hier
Vijf lagen
Yogi’s zien de mens als een ingenieus energetisch systeem dat in staat is zichzelf te voeden en op te laden, laag voor laag. Want als Russische matroesjka’s zit in het ene ‘lichaam’, het volgende. Van buiten naar binnen zijn dit:
– annamaya kosha, het fysieke lichaam;
– pranamaya kosha, het ademende of
vitale lichaam
– manomaya kosha, het geestelijke lichaam
– vijanamaya kosha, het wijze lichaam
– anandamaya kosha, het gelukkige lichaam.
Met dat laatste lichaam, ook wel bliss body, als einddoel van je innerlijke reis, is het goed om stil te staan en aandacht te besteden aan eerdere haltes. Zoals aan pranamaya kosha. Prana betekent ‘levenskracht of vitaliteit’, maya ‘gemaakt van’ en kosha is ‘lichaam’. Pranamaya kosha zorgt voor de continuering van het leven. Prana is de levensenergie die je biologische processen beheert en reguleert, zoals ademen, spijsvertering, celdeling en bloedsomloop. De Chinese geneeskunde spreekt over chi. De Egyptenaren noemen het ka. Verdwijnt het prana, dan houdt ook het leven op.
Er zijn verhalen bekend van yogi’s die in meditatie hun ademhaling of hartslag langere tijd stopzetten en zo prana ‘sparen’. Ze verspillen dan zo min mogelijk levensenergie. Gelukkig kun je ook met minder radicale manieren je energielichaam opgeladen houden. Door gezond te eten en zo min mogelijk gifstoffen binnen te krijgen, bijvoorbeeld. Maar misschien wel de beste manier om pranamaya kosha te voeden is met pranayama. Vaak wordt deze term vertaald als ‘ademhalingsoefening’, maar het is veel meer dan dat. In de yogafilosofie is die gebalanceerde ademhaling de sleutel tot een energiek leven.
Ga aan de salg met de vijf kosha’s in deze yogales van Vera Gubbels.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Oefeningen voor extra levenskracht
Sungazing
Volgens yogi’s is de zon een van de krachtigste energiebronnen. Tijdens opkomst én ondergang van de zon neem je prana het beste tot je. Staar gedurende tien seconden in het zachte zonlicht. Knipperen mag. Let op: niet kijken in de felle zon, dan kun je je hoornvlies beschadigen.
Blaasbalg (Bhastrika pranayama)
Deze ademhalingstechniek heeft een zuiverende werking. Je zit in een comfortabele houding en ontspant de buik- en maagspieren. Adem in door je neus en trek dan op de uitademing met een snelle beweging je onderbuik in, zodat de lucht hard door je neus naar buiten wordt geduwd. Ontspan je buikspieren weer, de inademing volgt vanzelf. Herhaal in een rustig tempo tien tot dertig keer.
Aum chanten
De klank ‘aum’ harmoniseert de geest en heeft zo een helend effect op je energielichaam. Ook helpt het de ademhaling te verruimen waardoor je meer zuurstof binnenkrijgt en je je energieker gaat voelen. Begin na de volledige inademing de letter A vanuit de buik te maken en laat het geluid langzaam naar je borstbeen, keel en voorhoofd gaan, terwijl je de U en de M zegt. Herhaal tienmaal of zo vaak als prettig voelt.
Wisselademhaling (Nadi Shodhana pranayama)
Zit met een rechte rug, houd je linkerhand op je knie. Met je rechterduim sluit je het rechterneusgat af en adem je volledig uit door je linkerneusgat. Dan adem je in door links. Als je longen vol zijn, sluit je dit neusgat met je ringvinger en pink. Adem vervolgens uit door het rechterneusgat. Adem weer in door je rechterneusgat en herhaal de oefening. Begin met 1 minuut en bouw langzaam op tot circa 5 minuten. Voel na afloop het rustgevend effect. Hieronder legt Kim van der Veer deze ademhalingstechniek uit.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Prana visualiseren
Visualisaties versterken het effect van pranayama. Stel je voor hoe de levenskracht door je lichaam beweegt terwijl je diep ademt. Op de inademing zie je hoe de vitale energie door je neusgaten naar binnen stroomt en je borstkas helemaal vult. Houd je adem drie tellen vast en visualiseer vervolgens hoe prana de neus weer verlaat en negatieve gevoelens en gedachten meeneemt.
5 reacties
Geef je reactie
Heldere uitleg van Vera over de Kosha’s.
[…] Het klinkt bijna te makkelijk, maar draag de juiste kleding. Let vooral op je onderrug en houd deze altijd warm: je levensenergie huist in je onderrug, en koude lucht kan er negatieve invloed op hebben. Een extra laagje stof rond je onderrug en buik (zoals bij de Shaktified Leggings) voelt daarom niet alleen lekker warm en comfy, het beschermt ook je Prana. […]
[…] Laat je prana stromen […]
De Bhastrika voer ik uit met pauzes in de ademhaling: 4 tel inademing – 16 tel adempauze- 8 tel uitademing, da n wisseling van neusgat
Goede oefeningen.