Je hebt vreselijke menstruatiekramp, je bent gestresst of je voelt je eenzaam; het liefst grijp je naar een zak chips of een reep chocola. Het overkomt ons allemaal wel eens. Ben jij een emotie-eter? Als je stress ervaart helpen deze recepten met kalmerende kruiden om je beter te voelen.

Planten worden al sinds mensenheugenis – zo’n 60.000 jaar geleden! – als medicijn gebruikt. Antropologen bestudeerden graven, botten en overblijfselen van geneesmiddelen en kwamen erachter dat onze prehistorische voorouders al heilzame kruiden als duizendblad, kaasjeskruid en rozemarijn inzetten, mogelijk tegen uiteenlopende lichamelijke klachten.

De medicijnen die we tegenwoordig gebruiken, zijn nog altijd gebaseerd op die goeie ouwe kruiden. Van de stof acetylsalicylzuur uit wilgenbast maakt men aspirine. En digoxine uit het giftige vingerhoedskruid zit in reguliere medicijnen tegen chronische hartklachten. Elk kruidenpreparaat heeft zijn eigen unieke werking, met sommige kun je zelfs – ja echt – stress weg eten. Drie onschuldige huis-tuin-en-keukenkruiden die we kunnen ruiken, eten en drinken om stress en spanning te verminderen zijn kamille, lavendel en rozemarijn. 

1. Kalmerende kamille

Het zonnig-ogende kamille is een van de oudste bekende. Dagelijks worden er wereldwijd meer dan een miljoen kopjes kamillethee opgeslurpt. Het extract van kamille werkt nog sterker dan de thee en werkt als kalmeringsmiddel. Het vermindert angstklachten, (stressgerelateerde) slapeloosheid en slaapproblemen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een van de redenen waarom kamille zo goed werkt, het erin aanwezige stofje apigenine is. Deze flavonoïde heeft een direct effect op de hersenen en het zenuwstelsel.  

2. Lome lavendel

Klinisch onderzoek wijst uit dat de geuren inhoudsstoffen van lavendel, waaronder linalool, net zo krachtig werken bij mensen die gebukt gaan onder angstaandoeningen en stressgerelateerde klachten als moderne medicamenten als lorazepam. De geur van lavendel(olie) verlaagt de activiteit van het sympathische zenuwstelsel – dat bij nerveuze stressklachten overuren draait – en activeert de werking van het parasympathische zenuwstelsel – dat helpt bij lichaamsprocessen zoals vertering en herstel. Het voordeel van lavendel als geneesmiddel is dat er geen bijwerkingen zijn en het dus, anders dan lorazepam, niet suf maakt.

3. Rustgevende rozemarijn

De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan naar het kruid rozemarijn. De unieke polyfenolen die de plant bezit, blijken een sterke therapeutische werking te hebben op het geheugen en onder meer als medicijn bij alzheimer uitkomst te bieden. Maar dat is niet de enige werking van dit kruid. Alleen al het inhaleren van de geur en de werkzame stof carnosol, zorgt ervoor dat de hoeveelheid cortisol (hét stresshormoon) in je lichaam daalt. Zo kan je lichaam, na een stressvolle gebeurtenis, weer terug naar zijn normale uitgangspositie, waardoor gevoelens van stress, nervositeit, onrust of irritatie afnemen. 

De medicijnen die we tegenwoordig gebruiken, zijn nog altijd gebaseerd op die goeie ouwe kruiden

Twee anti-stress recepten met kalmerende kruiden

Tegen stress: Aardappelsoep met rozemarijnolie

Aardappelen en rozemarijn vormen samen een klassieke combinatie. Of je ze nu roostert in de oven of er soep mee maakt, het is allemaal even lekker! Dien je soep eens op in koolbladeren, je zult je gasten verrassen.

Lunch of licht hoofdgerecht

Hoeveelheid: 4 porties, duur: 20 minuten

Ingrediënten:

• 600 gr aardappelen 
• 1 winterprei
• 1 teen knoflook
• 3 takjes rozemarijn (en eventueel rozemarijnbloemen)*
• 500 ml groentebouillon
• 200 ml melk
• goede olijfolie
• grof zeezout
• peper
• gekleurde peper

Bereiding:

1. Snij de prei in ringen en was grondig. Fruit de prei in wat olijfolie in een grote pan met dikke bodem terwijl je af en toe roert. Schil intussen de aardappelen en snij in kleinere stukjes. Knijp, als de prei zacht is, de knoflookteen uit en voeg toe, doe er de naaldjes van 1 rozemarijntakje bij en voeg de aardappelen toe. Bak het prei-aardappelmengsel al roerende enkele minuten. 
2. Voeg de bouillon en de melk toe en laat 10 minuten koken of tot de aardappelen gaar zijn. 
3. Snij intussen de rozemarijnnaaldjes van de 2 resterende takjes fijn. Maal met grof zeezout in een vijzel fijn tot een pasta. Meng die pasta met 6 eetlepels olijfolie in een jampotje. Doe het deksel erop en schud goed. Proef en breng verder op smaak met peper en zout.
4. Laat de soep wat afkoelen voor je er met de staafmixer een romig geheel van maakt. Serveer met de rozemarijnolie, wat versgemalen, gekleurde peper en eventueel de rozemarijnbloemen. 

Tegen stress: Kruidendrank van kamille, zoethout & hop

Kamille brengt lichaam en geest tot rust. Het is een wonderkruid dat je zowel gedroogd als vers kunt gebruiken en dat gemakkelijk zelf te kweken is, ook in potten. Hopbellen helpen tegen onrust en slapeloosheid, en worden van oudsher gebruikt bij somberheid en stemmingswisselingen. Ideaal dus voor het najaar, deze heerlijke, rustgevende thee. 

Drankje

Hoeveelheid: 1 pot gedroogde theemix*, duur: 2 minuten

Ingrediënten:

• 7 gr gedroogde kamille
• 7 gr gedroogde hopbellen
• 5 gr zoethout

Bereiding:

1. Meng de kruiden en bewaar in een afsluitbare, liefst glazen pot.
2. Gebruik de hoeveelheid van één thee-ei per kopje of een paar voor een pot.

* Te koop bij natuurwinkels en reformhuizen.

Over Natascha Boudewijn 

Deze recepten werden ontwikkeld door Natascha Boudewijn van Greendelicious, een foodblog over het lekkerste veggie-food met natuurlijke ingrediënten en de oogst van het seizoen. nataschaboudewijn.nl 

Beeld: Unsplash, Natascha Boudewijn