Op de mat is tegenwoordig veel mogelijk wat yogastijlen betreft. Toch vinden al die vormen vaak hun oorsprong in Hatha Yoga. Daar ontstond ooit de traditie om via asana’s tot spirituele groei te komen.

De mythe van Shiva en Parvati

Zij een gewone sterveling, hij een onsterfelijke god. Parvati besefte dat er ooit een dag zou komen dat ze van Shiva gescheiden zou worden. Verdrietig om dat besef, beloofde Shiva haar een geheime wijsheid: yoga. Door het te beoefenen zou ook zij nooit sterven. Zo ontstond volgens de mythe de eerste yogi, Shiva, aan wie we onze kennis over yoga danken.

In werkelijkheid komt Hatha voort uit Raja Yoga, een pad naar zelfrealisatie: ontdekken wie je wezenlijk bent. Raja-yogi’s beheersen eerst hun geest, lichaam en ademhaling en reinigen karakter en gewoontes voordat ze zich aan asana’s en pranayama wijden.

Hatha: yoga met discipline

Sommige yogi’s begonnen vroeger al met houdingen voordat ze hun geestelijke zuivering onder de knie hadden. Vandaar de naam Hatha, wat ‘koppig’ betekent. Het gaat om discipline en toewijding om de asana’s echt te beheersen.

Raja Yoga telt acht ‘ledematen’, maar zonder de twee ledematen die staan voor zuivering van geest en karakter (Yamas en Niyamas) wordt Hatha ook wel Shatanga Yoga genoemd: yoga met zes ledematen.

Lichamelijke oefeningen als voorbereiding

In Hatha ligt de nadruk op asana’s en pranayama. Asana’s zuiveren lichaam en geest en vergroten je beweeglijkheid. Pranayama helpt de levensenergie, of Prana, vrij te laten stromen. Dit alles bereidt je voor op verdere spirituele groei: het loslaten van ego, gehechtheid en de illusies van de materiële wereld.

Klassieke houdingen

Wat Hatha Hatha maakt, zijn de klassieke asana’s en de manier waarop ze beoefend worden: rustig, vloeiend, zonder te forceren, met aandacht voor ademhaling en gevoel.

Veelgebruikte houdingen zijn:

De essentie van een asana: een comfortabele, stabiele staat bereiken en aandachtig voelen hoe je lichaam reageert.

In zes stappen naar verbinding

Het doel van Hatha is eenwording met de ziel. Ram Jain licht de zes stappen toe:

  1. Asana: het lichaam reinigen en de mobiliteit vergroten.
  2. Pranayama: ademhalingsoefeningen om de levensenergie vrij te laten stromen.
  3. Pratyahara: zintuigen kalmeren en focus naar binnen brengen.
  4. Dharana: tot werkelijke concentratie komen.
  5. Dhyana: bewustzijn richten op het Zelf.
  6. Samadhi: verbinding met de ziel, loskomen van illusies en innerlijke gelijkmoedigheid ervaren.

Praktisch en toegankelijk

Ook vandaag blijft Hatha waardevol. Zelfs als je het puur als beweging beoefent, levert het veel op:

  • Vergroot beweeglijkheid en kracht.
  • Verbindt je meer met je lichaam.
  • Brengt innerlijke rust en stilte.

Het spirituele doel kan dan vanzelf volgen. Door houdingen langer aan te houden en aandacht te schenken aan hoe je je voelt, blijft de kern van Hatha behouden: bewustzijn en verbinding met jezelf.

*Dit artikel kom uit Yoga #2 2025, een nummer in het teken van vuur, en is ingekort voor online. Meer lezen? Bestel het nummer hier.

Wil je het zelf ervaren? Probeer eens deze Hatha les

Kom tot rust en hervind je focus met deze Hatha & stress release les.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."