Meer harmonie en vitaliteit, zo belooft het yogaweekend in het Zeeuwse Domburg dat journaliste Dagmar van der Neut gaat volgen. Met yoga 
en de wijsheid van de Ayurveda. Vooral op die ‘vitaliteit’ verheugt ze zich.

Aankomst in Domburg

Tussen het groen aan een stil landweggetje ligt het grote huis waar ik de komende dagen zal verblijven. De Zeeuwse rust doet me nu al goed. Kleine dorpjes, grazende paarden, de zee, de duinen en heel veel ruimte. ‘Leven in harmonie met de natuur’ is het thema van dit weekend in Domburg. We zullen leren over de wijsheid van Ayurveda en samen met de yoga- en meditatiesessies moet dit ons harmonie en vitaliteit gaan brengen. Ik kan niet wachten; vooral van dat laatste kan ik namelijk wel wat meer gebruiken. Ik ben net drie maanden zwanger en heb de afgelopen weken voornamelijk als een slappe vaatdoek op de bank gelegen. Vanaf nu hoort het beter te gaan, moet de misselijkheid wegtrekken en de energie terugkomen. Hoe kan ik mijn nieuwe, energieke zelf een betere kickstart geven dan met zo’n yogaweekend vol gezonde voeding, lichaamsbeweging en ontspanning?

Het begin van het yogaweekend in Zeeland

Voor de eerste yogales begint, zijn we nog een paar uurtjes vrij en ik ga even naar mijn kamer. De vermoeidheid van de reis en mijn zwanger-zijn nemen de overhand en ik dommel snel weg in het heerlijk zachte bed. Als ik wakker word, is het tijd voor de middagsessie. Ik wandel in yogakleding over de binnenplaats naar de tot yogazaal omgebouwde schuur.

De van oorsprong Canadese yoga-docente Victoria (Tory) Hyndman ontvangt ons in de zacht verlichte ruimte. Nadat we eerst allemaal hebben verteld waarvoor we komen – de een snakt naar tijd en aandacht voor zichzelf, de ander is vooral geïnteresseerd in Ayurveda, weer een ander zoekt bezinning – brengt Victoria ons de beginselen van de Ayurveda bij. ‘Ayurveda is de wetenschap van het leven, een fantastische, duizenden jaren oude wijsheid.’ Victoria volgde jaren geleden in de Verenigde Staten een opleiding aan het Ayurvedic Institute bij Vasant Lad, een van oorsprong Indiase ayurvedisch arts. ‘Deze wetenschap draait om je leven op dit moment. Hoe is je adem? Hoe voelt je buik? Waar heb je last van? Als je het koud hebt, trek je een jas aan en eet je een kom warme soep. Heb je het warm, dan neem je een frisse salade. Deze logica geldt ook voor de veel subtielere niveaus van je lichaam. Het is zo logisch allemaal dat een van de docenten van het instituut het ook wel Ayurvedûh noemde.’

Het is zo logisch allemaal dat een van de docenten van het instituut het ook wel Ayurvedûh noemde

Ayurveda en yoga in Domburg

Victoria’s verhaal zet me aan het denken. Wat druppelt er allemaal in mijn emmers? Welke keuzes kan ik elke dag maken om me sterker en gezonder te voelen? Victoria vertelt dat je zintuigen hierbij een belangrijke rol spelen. ‘Die vormen de brug van de buitenwereld naar binnen. Welke films en televisieprogramma’s kijk je? Wat laten die voor indruk achter? Wat lees je en hoe voel je je daarbij? Waar luister je naar? Hoe voel je je nadat je fastfood hebt gegeten en hoe na een maaltijd met verse groenten?’

Het is herkenbaar voor me. Ik weet dat ik slechter slaap als ik ’s avonds veel televisie heb gekeken en toch doe ik het regelmatig. Ik weet dat ik onrustig en gespannen word van te veel Facebook, en toch zit ik vaak als een bezetene door de posts van vage kennissen te scrollen. Ook weet ik dat ik me goed voel als ik yoga doe en toch heb ik al maanden geen asana uitgevoerd. En zo druppelt er – hoewel ik over het algemeen best gezond eet en leef – toch nog vrij veel in de ongezonde emmer.

Bewustzijn dus. Dat is de eerste stap. Na de rustige avondyoga zegt Victoria dan ook dat we nog even stil en in onszelf gekeerd moeten proberen te blijven en op onze kamer een moment moeten nemen om te schrijven. Wat heb je gevoeld, wat heeft de les met je gedaan? Ik werd me onder andere tijdens de vooroverbuigingen pijnlijk bewust van een zeurend gevoel in een van mijn kiezen. Tja, het is misschien geen groots en meeslepend inzicht, maar ik besluit er toch maar eens mee naar de tandarts te gaan als ik weer thuis ben. 1-0 voor mijn gezondheidsemmer.

Detox in Zeeland

De volgende ochtend om acht uur begeleidt Victoria een meditatiesessie. Ik wilde erheen, maar besluit toch niet te gaan en rustig een kop thee te drinken en wat fruit te eten. Ik heb deze nacht onwaarschijnlijk slecht geslapen. Er spookte van alles door mijn hoofd. Alle indrukken van de dag, gecombineerd met zorgen over werk. Ik moet toegeven: dat komt onder andere doordat ik vlak voor het slapengaan nog een paar mails las die irritatie en stress opriepen. En toen ik ’s nachts wakker lag, ging ik van de weeromstuit maar weer facebooken: nóg meer indrukken en onrust. 1-2 voor de ongezonde emmer.

Aan de ochtendyoga doe ik wél mee. En wat voelt het fijn om weer te bewegen en al mijn spieren goed te strekken! Tijdens de Zonnegroeten merk ik dat ik meer kracht heb dan ik verwachtte na al die maanden vaatdoekerig bankhangen. Er plenst weer wat in mijn gezonde emmer; wat een enorme stimulans om verder aan mijn vitaliteit te gaan werken. Dit gaat de goede kant op.

Na de brunch, met een verrukkelijke mungbonensoep, quinoa en bietensalade, wandel ik met Victoria naar het strand dat op vijfhonderd meter van de retreat ligt. We praten over de dosha’s, de drie typen die de ayurvedische geneeskunde onderscheidt: vata, pitta en kapha. Want leven in harmonie met de natuur, waar dit weekend over gaat, is niet alleen lekker in de duinen wandelen, frisse lucht inademen en gezond en natuurlijk eten. ‘Het gaat ook over leven in harmonie met jouw eigen natuur,’ zegt Victoria. ‘Ieder van ons heeft een aangeboren “constitutie”, een van de drie dosha’s of een combinatie van twee of drie typen. Je voelt je het best en blijft het meest gezond als jouw type in balans is. Dan komen de kwaliteiten van je dosha het meest tot hun recht.’

Ayurvedische types – welke dosha ben ik?

Ik ben duidelijk een vata, stelt Victoria vast. Ik ben zo’n type met een snel denkend en druk hoofd, gevoelig voor indrukken. Fysiek gezien ben ik licht, heb ik het snel koud en mag ik mij ‘gelukkig’ prijzen met een droge huid en een flinke bos droog haar. Als ik op m’n best ben, ben ik creatief, snel van begrip en enthousiast en heb ik een sterke intuïtie. Maar uit balans heb ik meer kans op slapeloosheid, een overprikkeld, niet-geaard gevoel, een slechte concentratie en besluiteloosheid. Het is inderdaad een feest van herkenning – nou ja, een best ongezellig feestje eigenlijk.

En als klap op de vuurpijl blijkt in de eerste drie maanden van je zwangerschap je natuurlijke constitutie enorm verhoogd te worden. Geen wonder dat ik sinds ik zwanger ben bijna elke nacht ergens tussen twee en zes een tijd wakker lig. Dat blijkt namelijk vata-tijd te zijn!

Die middag besluit ik verder alleen over het strand te wandelen. Even geen gesprekken meer, geen prikkels. Alleen het geluid van de wind, de zee en een paar meeuwen. In harmonie met mijn natuur en de natuur.

Even geen gesprekken meer, geen prikkels. Alleen het geluid van de wind, de zee, meeuwen

Voeding die past bij je Ayurvedische dosha

Ik ben niet de enige bij wie vata uit balans is, vertelt Victoria die avond voor de yogales. ‘Ons moderne leven waarin alles snel moet, is vata-verhogend. Dus velen van ons hebben baat bij maatregelen die vata verlagen, zoals rust en warmte opzoeken. Voedzame soepen eten, warm ontbijten, maar ook warme relaties opzoeken. En vooral een legere agenda, één ding tegelijk doen, minder sociale media, minder indrukken. Ook als je van nature pitta of kapha bent. Want het is heel belangrijk om te beseffen dat iedereen alle elementen – lucht, aarde, vuur, water en ether, waar de dosha’s uit zijn opgebouwd – in zich heeft. We moeten ons niet te veel te identificeren met één bepaald type.’

Ook de andere typen komen dit weekend aan bod. Pitta, het vurige, levenslustige type dat ook snel geïrriteerd en ongeduldig is. Om in balans te blijven moet hij verkoeling zoeken met bijvoorbeeld fris, niet te pittig eten en luchtige kleding. En kapha, het trage, zwaarmoedige type dat ook geduld en een diepe wijsheid bezit. Dit type kan juist wat meer pit gebruiken, in de vorm van pikant eten, lichte, heldere soepen en kijken naar grappige films.

’s Avonds vertelt Victoria dat je, als je wilt weten wat je dosha is, eerst moet kijken naar wie je op dít moment bent. Dat kan dus afwijken van je aangeboren constitutie. Hoe voel je je de laatste dagen? Wat voor klachten heb je en bij welk type passen die symptomen? ‘En probeer dan eerst via je voeding in balans te komen, dat is het makkelijkst.’

Ayurvedische voeding om in balans te komen

Onze kok Jeanette zag zo haar hele leven veranderen. Hoewel ze gezond at en leefde, kampte ze jarenlang met vermoeidheid en spijsverteringsklachten, zoals een opgeblazen buik, veel lucht en een onregel matige stoelgang. Toen ze met Ayurveda in aanraking kwam, ontdekte ze dat haar vata verhoogd was. Warme soepen, aardende stoofpotjes en goede vetten moesten op het menu, in plaats van rauwe salades en fruitsappen. Jeanette: ‘In korte tijd verdwenen mijn darmklachten, mijn huid ging stralen en mijn krullen kwamen terug.’ Pas toen ze lichamelijk weer in balans was, kwam haar natuur lijke type aan het licht. ‘Ik kreeg meer energie en voelde het vuur terugkomen dat ik als kind had gevoeld: mijn pitta-kwaliteiten.’

Deze avond heeft Jeanette, geheel in overeenstemming met haar eigen natuur, allemaal verkoelend, pitta-verlagend eten gemaakt: spinaziesalade met geitenkaas en granaatappelpitjes, courgette met gepofte knoflook, speltcouscous met mozzarella. Heerlijk allemaal, maar ik merk dat ík eigenlijk vooral behoefte heb aan een tweede kom van die zalige doperwtensoep met munt. Ultiem comfort food, vooral voor vata’s.

Ayurvedische massage en yogaweekend in Zeeland

Na het eten besluit ik ook de abhyanga te gaan proberen, de zelfmassage waarover Victoria eerder heeft verteld. Ik nestel me met het flesje warme sesamolie dat we hebben gekregen op een bankje naast het verwarmde binnenzwembad en de sauna van het huis. ‘Sneha is Sanskriet voor olie, maar ook voor liefde,’ vertelde Victoria. ‘En olie en liefde hebben dezelfde eigenschappen: verwarmend, voedend, omarmend – heel geschikt voor vata’s, dus. Wie zichzelf aandachtig met warme olie masseert, geeft zichzelf liefde.’

Het is lang geleden dat ik zoveel aandacht voor mijn lijf had, en na mijn zelfmassage en warme douche rol ik zonder e-mail en Facebook rozig en verzadigd mijn bed in voor een heel diepe, rustige slaap.
Als ik de volgende middag het landweggetje weer af rijd, besef ik hoe dit weekend me heeft laten zien hoeveel invloed ik zelf heb op mijn gezondheid. Door elke dag keuzes te maken die in overeenstemming zijn met mijn natuur. Het staat inmiddels 6-2 voor mijn gezondheid.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Happy Soul Travel.

Fotografie Harold Pereira