Ze is een van de eerste docenten die Yin yoga in Nederland introduceerde. José de Groot leidt inmiddels teacher trainingen, retreats en geeft samen met een acupuncturiste fertility-workshops voor vrouwen die moeilijk zwanger worden. Samen met een reikimeester geeft ze Yin reikiworkshops: ‘We staan nog steeds versteld van het effect.’

In Barcelona kwam ze met Yin yoga in aanraking, in Londen leerde ze het, en in Amsterdam en Barcelona maakte ze het vervolgens populair. Dat Yin yoga, waarbij je asana’s minutenlang aanhoudt, booming is, is onder anderen te danken aan José de Groot.

‘Onze levensstijl is erg yang en daarvoor is yin een goede tegenhanger,’ vertelt José. ‘Dat is de kracht ervan: je hoeft even niet zo verschrikkelijk je best te doen, je kunt alles loslaten. Natuurlijk doe je nog wel iets, maar juist die rust en stilte, jezelf observeren en het laten zijn zoals het is, dat is erg goed voor je.’

Niets meer doen – dat lukt ons niet altijd, José zelf ook niet. Maar na de komst van haar tweede kind is ze wel minder hard gaan werken. ‘Ik trok het niet meer, als moeder, met al die lessen, workshops, teacher training, retreats, en, en, en… Ik wilde het ook niet meer. Viktor, mijn man, werkt doordeweekse dagen, dus als ik elk weekend werk én in de avonduren, zien we elkaar niet meer. Eerst was mijn grote liefde yoga, toen kwam Viktor in beeld en werd yoga nummer twee, en met de kinderen schuift het naar plek drie.’ 

Energetische ontlading

In de retreats die ze leidt samen met reikimeester Jordi Ibern, gebeuren bijzondere dingen. ‘Doordat je je spieren ontspant, stimuleer je daarmee het bindweefsel dat zo wordt gehydrateerd. Wat je voelt na een oefening is de chi-flow, maar fysiek is het effect dat het vocht op die plek van een soort geleiachtige substantie vloeibaarder wordt, meer waterig. Bij de een is het effect vooral fysiek, vaak is er ook een emotionele of energetische ontlading.

In reiki ben je een kanaal voor energie, en juist daardoor kun je energie die loskomt in Yin poses in balans brengen of intensiveren. Iemand zit bijvoorbeeld in Caterpillar en buigt voorover. Dan kunnen wij onze handen op de nieren leggen, of op de schouders of bovenrug, we voelen waar we moeten zijn. We staan nog steeds versteld van het effect – het is heel heftig wat er gebeurt. Mensen gaan soms trillen, huilen, er komt een complete ontspanning van emotie. Want in je bindweefsel bewaar je je trauma’s. Dus als je het stimuleert, komt er van alles omhoog. Je weet misschien niet waarom je moet huilen, maar het gebeurt gewoon. Het is helend. En verjongend.’

Hoe ouder je wordt, hoe meer Yin yoga je zou moeten doen, stelt José. ‘Elke dag worden er minder cellen geproduceerd, dus is er minder hydratatie. Als
je Yin yoga gaat doen, verhoog je de doorbloeding en voel je je meteen al beter, jonger. Je vertraagt het verouderingsproces.’ Vandaar dat ze er zelf zo jong uitziet voor iemand die de veertig nadert. Ze maakt tevens een heel evenwichtige indruk en ook dat kan aan de Yin yoga te danken zijn: ‘Voor je mentale staat is het ook goed als je vijf minuten een pose aanhoudt. Je leert met pijntjes omgaan: die komen en die gaan weer. En het traint je stil te blijven en jezelf te observeren.’

Vloeiende volgorde

Yoga fascineert José al sinds ze er op haar zeventiende mee in aanraking kwam. ‘Ik had altijd klassiek ballet gedanst en toen ik op mijn zeventiende in Canada in contact kwam met Vinyasa yoga vond ik dat meteen heerlijk. Vinyasa is een heel dynamische vorm in een vloeiende volgorde, het lijkt op dansen. Een paar jaar later verhuisde ik naar Zwolle om journalistiek te studeren. Daar was alleen yoga van de Hare Krishna, met witte gewaden en lange baarden; dat was niet wat ik zocht.’

Ook haar studie bleek het toch niet te zijn en ze switchte naar Sociaal Pedagogische Hulpverlening. ‘Ik had er een idealistisch beeld bij: ik wilde jongeren van zestien tot achttien jaar helpen. Het was zó’n andere wereld – zij waren op straat opgegroeid, ik in een veilig gezin in het noorden van Groningen. Ze hadden een goed hart, maar waren zo beschadigd dat ze je niet vertrouwden als je ze wilde helpen of als je te dichtbij kwam. Na een jaar was ik helemaal op, burnout. Ik ging naar Barcelona met het idee er zes maanden te blijven – ik wilde de taal leren, een beetje geld verdienen in de horeca, lekker in de zon liggen.’ 

De zes maanden werden zes jaar. Barcelona barstte van de yoga en José ging er vol in: eerst een keer in de week, toen twee keer, toen zes keer, omdat de school dicht was op de zevende dag. ‘Mijn yogadocente stelde voor dat ik een teacher training zou doen. Daarna mocht ik lesgeven en ik begon met introductiecursussen. Op een dag gaf iemand een workshop die ik fantastisch vond. Het bleek Yin yoga te zijn en ik ben dat gaan oefenen, op de yogaschool. Er kwamen steeds meer mensen mee oefenen en we wisselden ervaringen uit. En iedereen riep: “Ga Yin yogales geven!” In Londen ben ik workshops en trainingen gaan volgen bij Paul Grilley, de grote man van de
Yin yoga. Zijn focus is dat iedereen anders is in zijn anatomie. Geen enkele yogapose is gelijk voor iedereen: het hangt af van de vorm van je botten. Anatomie is zo enorm belangrijk.’

Yin yoga vertraagt het verouderingsproces: het verhoogt de doorbloeding en je voelt je meteen jonger

Skeletal variation

Yin is yoga op maat. Want niemand ziet er vanbinnen hetzelfde uit. ‘Paul Grilley zag eens een bak vol echte dijbeenbotten en stond versteld over de enorme verschillen daartussen. Skeletal variation noemt hij dat: iedereen is vanbinnen óók uniek, iedereen heeft een ander skelet. Je hebt natuurlijk spanningen die weerstand geven voor een pose, maar als je daar doorheen bent, in wat voor yogastijl dan ook, kun je vaak niet verder omdat de beweging die je maakt, wordt gestopt door de vorm
van je botten.’

Alignment, oftewel het precies plaatsen van je lichaam in een bepaalde pose, was de strenge regel in yoga. Grilleys theorie dat de structuur van je botten bepaalt of je een houding kunt doen en niet je doorzettingsvermogen, was vloeken in de kerk volgens vele yogi’s. ‘In het begin werd Paul uitgestoten door de yogagemeenschap, men vond het onzin. Maar het gaat om hoe de pose voelt, niet om hoe het eruitziet. De basis van Yin yoga is anatomie: dat je de pose doet op een manier die goed is voor jouw lijf. Je mag geen stekende pijn voelen, maar wel een stretch in de zone die je wilt stimuleren.

Als Yin docent geef je functioneel les: aanwijzingen gaan niet over de vorm van de pose, maar over de functie, het stimuleren van bindweefsel. De pose heeft een doel; je wilt in een zone iets voelen en als je een plaatje nastreeft, kan het zijn dat je niets voelt daar. Dan is het hele nut weggevallen. Ik ben ook niet meer onder de indruk van mensen die bijzondere poses kunnen. Ik denk: tof, dat jij zo’n lijf hebt, maar ik kan dat niet; dat gaat nooit gebeuren en dat is oké. Dat is ook niet het doel van yoga.’ 

Wat is dan wel het doel? ‘Dichter bij de essentie komen van wie we zijn. Ik zit in dit lijf en ik ben een vrouw, maar is dat wat ik ben? Ik ben ervan overtuigd dat ik hier ben om te leren wat ik moet leren en om mijn karma op te lossen. Ik probeer mijn energie zo veel mogelijk in de richting van verlichting te brengen, een stapje hoger.’

Het stroomt

Barcelona vond José fantastisch, maar de Spaanse mentaliteit van mañana, mañana ging haar na zes jaar tegenstaan. ‘Ik had een soort wel-niet-relatie met een Spanjaard en ik merkte dat ik mijn familie en vrienden in Nederland miste. Dus ik nam een sabbatical van vier maanden in Nederland. Toen ging het ineens heel snel; in no time had ik een kamer in Amsterdam. Het bleek mogelijk te zijn om in de WW een eigen bedrijf op te zetten en voor ik het wist, was ik met een bedrijfsplan bezig en een website. Het stroomde zo, dat ik dacht: dit is een teken, ik moet hier zijn. Mijn relatie liep af en ik kwam Viktor tegen. Met hem heb ik nu Zoë Aimée van drie en Duko van anderhalf.’

In Amsterdam moest ze helemaal opnieuw beginnen. ‘In Barcelona had ik zes jaar lang geknokt om Yin yoga aan de man te brengen en stond ik op het punt daarvan de vruchten te plukken, maar hier moest ik opnieuw beginnen met opbouwen. Dat was pittig, maar het was toch wat ik wilde doen.’ 

En nu is Yin yoga hier dus ook hot. ‘Zelf zoek ik nu nog naar de goede balans tussen werk en gezin. Voor mij is nu de practice: minder plannen in een jaar, niet meer dan twee weekenden per maand werken. Sommige yogi’s zijn zo ver in hun chakrameditaties dat ze lang kunnen doorwerken met weinig slaap, maar dat kan ik niet. Ik ben nog jong, ik heb nog tijd… Hoop ik.’

Fotografie: Ernie Enkelaar, styling: Esther de Munnik, visagie: Astrid Timmer