Het geluid van stilte in Italië
Op een berg in Italië, ver weg van de bewoonde wereld, ontdekt journalist Marie-Claire van den Berg hoe helend geluid kan zijn. Klanktherapie en muziek leren haar luisteren naar haar lichaam. ‘Voor het eerst wordt het echt rustig in mijn hoofd. De muziek heeft me stil gekregen.’
We worden de hele dag gebombardeerd met geluid, vaak zonder dat we het doorhebben. Terwijl ik naar de gate voor mijn vlucht naar Italië loop, rollen de rammelende wieltjes van mijn koffer onrustig achter me aan. Om mij heen hoor ik tientallen andere onrustige kofferwieltjes achter reizigers aan rollen. Reizigers die praten in alle talen, sommigen met hun telefoon op luidsprekerstand. Ondertussen stijgt luid brullend het ene na het andere vliegtuig op. Ook al weet ik dat ze naar zonniger oorden vliegen, de zware geluiden van hun motoren blijven iets onheilspellends houden. Anderhalf uur later stap ik in Milaan in een auto, om naar het dorpje Quarna Sopra te rijden. Op de radio ratelen Italiaanse dj’s en mijn chauffeur trekt luidruchtig op bij elk stoplicht. Steeds als het hem iets te traag gaat, hoor ik hem demonstratief zuchten. En elke zucht klinkt dieper dan de vorige. Na een halfuur filerijden, een heleboel zuchten en twintig haarspeldbochten bergopwaarts, komen we aan bij yoga-retreat Mandali. De motor gaat uit en in één klap is alles anders. Hier zijn geen rolkoffers, ronkende auto’s en brullende vliegtuigen, hier hebben de vogels en de krekels het voor het zeggen. Wat een indrukwekkend welkomstconcert.
Geen house meer
Mijn meditatie- en retraitecentrum ligt op een verlaten bergtop, verscholen als een geheim paleis met uitzicht op een groot meer. Het werd jaren geleden opgericht door twee ondernemers uit de muziek- en dance scene. Zij besloten, na de ontdekking van yoga en meditatie, om de wereld van massale feesten en harde muziek vaarwel te zeggen. Nu richten ze zich in hun zelfgebouwde Italiaanse yogaparadijs op spiritualiteit en stilte.
Deze week staat, naast de dagelijkse yoga en meditatie, in het teken van de helende kracht van geluid en muziek. Geen gabber of house, zoals de oprichters ooit gewend waren, maar gongbaden en harp. Stiekem hoop ik dat die krachten extreem helend zijn, want ik heb best wat te healen. Het litteken van mijn buikoperatie is nog vers. Na jaren twijfelen moest mijn baarmoeder worden verwijderd. Zo veel als dat bijzondere orgaan me ooit gaf, zo veel zat het me nu in de weg. In combinatie met oprukkende onrustige cellen was er geen weg meer terug. En ik was nog maar een paar dagen uit het ziekenhuis toen eerst mijn oma overleed zonder dat ik afscheid kon nemen en twee dagen daarna totaal onverwacht de oma van mijn kinderen.
Bij de receptie staat een schaal met badges met daarop de tekst: silence. Wanneer was het voor het laatst echt stil in mijn hoofd? Ik neem een badge mee en op het terras van mijn kamer valt me op hoe anders de geluiden klinken dan een paar uur geleden. Het constante getsjirp van de krekels, de krijsende gierzwaluwen, de zang van zoveel verschillende vogels; het is hier allesbehalve stil, maar deze geluiden zijn zoveel mooier. Alleen de flauwe bas van een dansnummer diep in het dal doet denken aan het hectische leven waar ik even niet aan mee hoef te doen.
Hier geen brullende motoren; hier hebben de vogels en de krekels het voor het zeggen
Hoofd vol apps
De volgende ochtend word ik niet wakker van een biepende wekker, maar van kerkklokken. Niet van de ene kerk uit het dorpje waar ik ben, maar van álle kerken in het dal. Overal hangen de klokkenluiders in de touwen voor de zondagsdienst. Het lijkt wel een battle of the churches. Het geluid van al die naar elkaar galmende klokken vormt een verwarrende, aritmische mix die door het hele dal rondzingt.
Mijn eerste yogales van deze week doe ik op blote voeten in het gras. Ik probeer met aandacht naar het verhaal van de docent te luisteren. ‘We zijn als een mobiele telefoon vol apps die we niet sluiten,’ legt hij uit.
‘Als je al die apps openlaat, wordt je telefoon steeds trager. En dat gebeurt ook in onze hoofden als we onze gedachten niet afsluiten.’ Zijn verhaal doet me aan de kerkklokken denken. Mijn gedachten zijn als die luid galmende klokken. Boing: ‘Hier is je werk, luister naar mij!’ Boing boing: ‘Wij zijn de zorgen over je relatie!’ Boing boing boing: ‘Hier spreken je onzekerheid en schuldgevoel!’ De ene na de andere onwelkome gast zet zijn voet tussen de deuren van mijn hoofd. En ik weet niet hoe ik ze weg moet sturen.
Die avond in bed spreek ik mezelf bemoedigend toe: deze onrust zakt vast. Maar tijdens de meditatie de volgende dag staan de ongenodigde partypoopers weer ongegeneerd aan de deur te rammelen. Ik hoor de docent zeggen dat alle gedachten er mogen zijn – maar die van mij zijn helemaal niet welkom. Ze verstoren juist het kleine beetje rust dat ik net heb gevonden. Aan het einde van de meditatie ben ik uitgeput van het gevecht tegen mijn gepieker. Ik zie de andere gasten met een gelukzalige glimlach de yogatempel verlaten en voel me een mislukkeling.
Ook de tweede nacht kan ik de slaap niet goed vatten door de onrust in mijn hoofd. Op het terras van mijn kamer kijk ik naar de volle maan. De krekels slapen, alle apparaten staan uit en er komen geen geluiden meer uit de keuken van het restaurant. De stilte is bijna voelbaar, maar in mijn hoofd staat het geluid nog steeds aan. Vandaag deden we de Maangroet. In tegenstelling tot de Zonnegroet staat deze reeks houdingen voor vrouwelijke energie. Wat is er nog over van mijn eigen vrouwelijkheid? Mijn moeder zei me bij volle maan vaak dat ik ongesteld zou worden. Ik leg een hand op mijn buik. Dat zal mij nooit meer gebeuren.
Diep in het lichaam
Een dag later staat voor het eerst muziek op het programma. Onder begeleiding van mantrazangeres Thea Crudi zingt iedereen uit volle borst mantra’s uit verre landen. Normaal zing ik niet mee, uit verlegenheid, maar nu vind ik dat ik me over die schroom heen moet zetten. Het draait hier tenslotte om geluid en muziek. Mijn stem maakt een sensatie los die ik nooit eerder heb gevoeld. Steeds luider en overtuigder zing ik ‘Yemaya Assessu’, over de rivier die uitmondt in de oceaan, de plek waar al het leven vandaan komt. Er is geen weg terug voor de rivier. Er is geen weg terug voor mij. Yemaya Assessu.
Ik dacht dat ik mijn vrouwelijke kracht kwijt was, maar door de klanken voel ik haar weer
De mantra’s blijken nog maar het begin. De volgende dag ervaar ik hoe het is om geluid ook echt fysiek in mij te voelen. Sound healer Alexander Sohn legt een groot snaarinstrument op mijn buik. Dit monochord produceert een indrukwekkende klank die diep in mijn lichaam doordringt. De trilling maakt een warm gevoel los dat lijkt op intern kippenvel. Ik kan niet anders dan me eraan overgeven. En dan, totaal onverwacht, voel ik mezelf volkomen ‘heel’. Alsof er nooit een operatie is geweest. De nieuwe lege plek in mijn buik vult zich met kracht. Mijn eigen vrouwelijke kracht. Ik dacht dat ik haar kwijt was, maar nu besef ik: ik voelde haar alleen fysiek niet meer. Energetisch is die kracht er nog volop. Sterker zelfs dan ik haar ooit voelde. Terwijl ik nog probeer te bevatten wat me zojuist is overkomen, is daar opeens de harp. Marianne Gubri bespeelt het oeroude instrument om mensen te helpen in hun herstelproces, en met ons doet ze een geleide harpmeditatie. Haar muziek tilt me op en ik glij over de golven van de noten naar een hogere staat van bewustzijn. Terwijl ze speelt, begeleidt ze ons met woorden naar een denkbeeldige tempel bij een meer. In die tempel ligt een boek. Terwijl we met gesloten ogen luisteren naar de harp, nodigt Marianne ons uit om het boek open te slaan en het woord te lezen dat daar op de eerste pagina verschijnt. Terwijl ik het woord visualiseer, hoor ik opeens druppels vallen. Ze lijken van ver te komen, alsof het dak lekt. Zou het zijn gaan regenen? Dan besef ik dat het geen regendruppels zijn, maar mijn tranen die via mijn gezicht in mijn oorschelpen druppelen. Dikke tranen rollen over mijn wangen en de schaamte voor mijn verdriet maakt plaats voor ontlading en opluchting. De tranen spoelen mijn ongenodigde gedachten weg en voor het eerst in lange tijd wordt het echt rustig in mijn hoofd. De muziek heeft me stil gekregen.
Snurkende kat
Het vinden van stilte in jezelf is net als surfen: als je eenmaal weet hoe je de juiste golf pakt, hoef je alleen maar geduldig af te wachten. De rest van de week leer ik steeds beter hoe ik die juiste geluidsgolven pak. Ik denk aan de woorden van een van de docenten wiens lessen ik deze week zo graag volg: ‘Er is ruimte genoeg in je hoofd voor ál je gedachten. Zet je zorgen gewoon even aan de zijlijn, straks mogen ze weer meedoen.’
Als ik een week later land op Schiphol, is er geen harp meer en geen gongbad. De melodieën van de magische mantra’s kan ik me al bijna niet meer herinneren. Ik hoor weer brullende vliegtuigen, rammelende wieltjes van rolkoffers en stemmen van zenuwachtige reizigers.
Het geeft niet, besef ik de dagen erna: geluid hoeft niet per se mooi te zijn. Het kan je ook in andere vormen herstellen. Het is ook mijn dochters stem die luid meezingt met haar lievelingsmuziek, mijn zoon die trots zijn werkstuk voorleest, het zachte gesnurk van de kat en het ruisen van mijn adem als ik mijn hand op mijn nieuwe buik leg. Die geluiden helen net zo goed. Als je er maar bewust bij stilstaat. Want hoe bewuster je luistert, hoe stiller je wordt. En hoe meer moois je hoort.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Happy Soul Travel.
Luister en zing mee op Yoga by Happinez
Wil je ook de helende kracht van mantra’s ervaren? Op Yoga by Happinez zingt mantrazangeres Hédi Carlee verschillende mantra’s voor innerlijke kracht. Je kunt luisteren terwijl je een ademoefening doet op het ritme van de muziek, of meezingen.
Tekst Marie-Claire van den Berg Fotografie Sofia Gomez Kleding Urban Goddess
Met dank aan mandali.org
0 reacties
Geef je reactie