Tijd nemen voor jezelf is van wezenlijk belang, maar tegelijk ook ontzettend lastig als je altijd moet rennen en vliegen. Met rituelen, bewuste handelingen die je geregeld uitvoert, verander je de energie in jezelf en om je heen. Een ritueel geeft rust en focus en kan troost bieden op moeilijke momenten. 

Voer je rituelen bewust uit

Een ritueel doe je bewust; het is dus geen gewoonte die je in feite gedachteloos uitvoert, zoals tandenpoetsen. Juist door keer op keer bewust te kiezen voor een bepaalde handeling, hou je haar krachtig. Zo zorgt je ritueel voor een switch in energie – bijvoorbeeld van actieve yang energie overdag naar ontspannen yin energie in de avond – en daarmee in bewustzijn.

Deze transformerende kracht kom je in de yogatraditie onder andere tegen bij het puja ritueel. Al van oudsher offeren yogi’s vers fruit, rijst en bloemen om een godheid of het goddelijke te eren. Als je weleens in India bent geweest, weet je dat Indiërs voor van alles en nog wat een puja doen. Van heel formeel, begeleid door een pandit (een hindoeïstische brahmaan), tot thuis om de geboorte van een kindje te vieren. De rode draad in elke puja is verbinding maken met het heilige, met iets wat groter is dan jijzelf. Door je daarop af te stemmen, maak je tegelijkertijd contact met het Allerhoogste in jezelf.

Geen vaste vorm nodig

Het fijne van een ritueel is dat het geen vaste vorm hoeft te hebben. Je kunt het in een groep uitvoeren of juist alleen. Het mag een bepaald stramien hebben, maar dat hoeft niet. Het enige wat een ritueel nodig heeft, is jouw intentie. Wat wil jij cultiveren in je leven? Wil je misschien meer rust ervaren, of zelfliefde? Door je intentie te zetten, contact te maken met het heilige in jezelf en je ritueel uit te voeren, verander je per direct je werkelijkheid. Een ritueel geeft rust, focus en kan veel troost bieden op momenten dat je het moeilijk hebt.

Honderd jaar geleden was er in het dagelijks leven meer ruimte voor rituelen. Het was normaal om samen aan tafel te zitten en het eten te zegenen; een moment om bewust stil te staan bij onderlinge verbondenheid en overvloed. Nu gaat dat vaak iets anders. Je zoon heeft voetbaltraining en eet later. Je partner dineert vanavond in de stad en jij doet aan intermittent fasting, dus eet je pas morgenochtend weer.

Juist nu zijn rituelen nodig

In een tijd waarin iedereen rent en vliegt is het júíst belangrijk om tijd te maken voor rituelen. Veel mensen voelen zich eenzaam en missen het gevoel onderdeel te zijn van iets. Een ritueel zet je even stil en maakt je bewust van de altijd aanwezige schoonheid in wat wij ‘gewoon’ noemen. Het tilt je als het ware boven de dagelijkse beslommeringen uit en zorgt ervoor dat je weer de verbinding voelt die er in wezen altijd is.

Een ritueel ondersteunt je persoonlijke groei. Maar er is meer! Door je persoonlijke ritueel regelmatig te herhalen, zet je je onbewuste aan het werk. Een voorbeeld: als je altijd wanneer je in je meditatiehoekje gaat zitten een kaars aansteekt of een mantra chant, ‘weet’ je onderbewustzijn dat het tijd is om te mediteren. Zodra je gaat zitten op je meditatieplek, of zelfs als je er alleen maar aan dénkt, komt je mind al tot rust.

Geen stress, wel liefde

Rituelen zijn fantastisch. Toch is er iets waar je op mag letten, zeker als je van jezelf weet dat je moeite hebt met controle loslaten: laat je ritueel niet het zoveelste punt op je to-do-lijstje worden. Dan verandert het in ‘moeten’ in plaats van in iets wat je ondersteunt. Dat was natuurlijk niet de bedoeling ervan… Een ritueel is bedoeld om vóór je te werken. In dit moment.

Stel, je wandelt altijd een rondje buiten voordat je gaat mediteren. Een prachtig ritueel, want door je wandeling verstil je al een beetje. Eenmaal zittend op je kussentje ga je daardoor makkelijker in meditatie. Maar vandaag heb je eigenlijk geen tijd om te wandelen. In plaats van je rondje te galopperen vanuit de gedachte ‘Ik móét wandelen, anders lukt mediteren niet!’, kun je beter een paar yogahoudingen doen. Dan heb je misschien niet die verfriste mind die je wandeling oplevert, maar kun je wel in alle rust mediteren.

Test je rituelen

Een perfecte manier om te testen of het ritueel dat je bedacht hebt, jou ondersteunt, is jezelf de vraag stellen: Wat zou liefde doen? Liefde laat je niet stressen of haasten. Maar het moedigt je wel aan om je hart te volgen. Liefde zou dus zeker dat rituele welterusten-appje sturen naar een geliefde, al twijfel je rationeel misschien wel even of dat avond na avond niet too much is. En liefde ontziet een vermoeid lichaam, en zou je dus nooit naar die Poweryoga les sturen als je je je uitgeput voelt. Dankzij de vraag wat liefde zou doen, kies je altijd voor wat jou ondersteunt in je welzijn en je spirituele groei. Zo leer je varen op je gevoel en is een ritueel nooit een moetje, maar altijd een liefdevolle toevoeging aan je leven.

Wil je meer oefenen met rituelen? Doe dan iedere dag een korte audiomeditatie met Nanda van Praag op Yoga by Happinez:

1. Het licht in jou
2. Verstillen
3. Vertrouwen