De late herfst en beginnende winter wordt binnen de Ayurveda ook wel het Vata-seizoen genoemd. Vata is het seizoen om te focussen op voeding die je wat meer gegrond en warm houdt. Met de feestdagen in het vooruitzicht delen we daarom een aantal heerlijke, voedzame kerstrecepten van Zonderzooi met een Ayurvedische insteek. Welke ga jij proberen?

Vata dosha

Vata dosha bestaat uit de elementen lucht en ether. Deze dosha staat voor beweging en is verantwoordelijk voor alle beweging in je lichaam. Denk bijvoorbeeld aan menstruatie, praten, ademhaling, bloedcirculatie en geboorte. Ook het zenuwstelsel is gekoppeld aan Vata dosha. Vata wordt geassocieerd met een hert, omdat ze vaak tenger gebouwd zijn, soms wat schichtig en bij voorkeur de hele dag kleine beetjes eten (of vergeten te eten). Misschien herken jij jezelf hier wel in?

Hoe kun je ontdekken of jouw Vata dosha uit balans is?

De periode rondom de feestdagen kan extra stress en onrust met zich meebrengen, wat kan zorgen voor een disbalans in je Vata dosha. Dit kun je onder andere herkennen aan een onrustige mind, wat resulteert in angstig, gestrest, chaotisch of vergeetachtig zijn. Ook slaapklachten komen vaak voor bij een Vata disbalans. Daarnaast kun je super gestrest worden van (te veel) koffie of andere drankjes met cafeïne, dus probeer dit te minderen. Zeker tijdens het Vata-seizoen! Overprikkeling is ook een disbalans die vaak voorkomt. Als je veel Vata in je constitutie hebt doe je soms veel te veel op een dag, wat kan resulteren in overprikkeling en stress.

Lichamelijk kun je een disbalans vaak herkennen aan een droge huid, ondergewicht, duizeligheid, krakende gewrichten, darmklachten of PDS. Ook menstruatieklachten, zoals een menstruatie die uitblijft, en neurologische klachten komen vaak voor bij een Vata disbalans.

Vata balanceren met lifestyle

Voor Vata’s is het goed om een niet te intensieve vorm van yoga te doen, zoals hatha yoga. Probeer vaker te mediteren, zodat je minder stress hebt en een betere prikkelverwerking. Neem ook voldoende rust van alle beweging die je tot je neemt. Kleed je warm aan, zeker tijdens de herfst en winter. Een muts op als je naar buiten gaat werkt ook Vata verlagend. Daarnaast brengen warme olie massages (abhyanga) deze dosha ook in balans. Heerlijk om als self-care momentje in te plannen tussen de feestdagen door, en daarna vaker mee te nemen in je routine. Je zenuwstelsel zal je dankbaar zijn.

Vata balanceren met voeding

Vata dosha breng je in balans met de smaken zoet, zout en zuur. Ook warmte en vettig eten zijn Vata balancerend. Dit zijn de tegengestelde kwaliteiten van Vata. Denk aan warme, vullende soepen, romige curry’s of pasta’s. Qua groenten kun je tijdens de herfst vooral denken een aardse groenten, zoals pompoen, zoete aardappel, rode biet of wortel. Een perfect ontbijt voor Vata’s is de warme, romige kokos-rijstepap of carrot cake havermoutpap uit het Balance e-book. In dit e-book vind je 52 Ayurvedische recepten, welke zorgen voor meer balans en minder last van vervelende klachten. Hieronder delen we alvast een paar recepten voor de kerst. Eet smakelijk!

Kerstrecepten uit de Ayurveda

Smoothie met zoete aardappel en speculaaskruiden

Ingrediënten voor 1 persoon
Bereidingstijd: 10 minuten

175 gram zoete aardappel
75 ml kokosmelk
150 ml water
Paar snufjes kurkuma
Paar snufjes speculaaskruiden
1 medjoul dadel
1 eetlepel amandelpasta
Optioneel: plakje verse gember

Benodigdheden: blender of maatbeker met staafmixer

Bereiding

1. Schil de zoete aardappel en snijd daarna in kleine blokjes. Voeg de zoete aardappel toe aan een pan met kokend water en kook in 8 minuten gaar en zacht. Giet daarna af.
   2. Doe de zoete aardappel, kokosmelk, water, kurkuma, speculaaskruiden, dadel (zonder pit!), amandelpasta en (optioneel) gember in een blender.
   3. Mix in een paar minuten tot een romige smoothie.
   4. Giet de smoothie in een glas en garneer met extra speculaaskruiden.

Eet deze smoothie met een lepel, dat is beter voor je spijsvertering dan deze zo op te drinken.

Romige bietenpasta met verse tijm

Ingrediënten voor 2 personen
Bereidingstijd: 20 minuten + 45 minuten oventijd

60 gram ongebrande cashewnoten
400 gram rauwe rode biet
120 gram speltpasta
1 ui
1 eetlepel citroen- of limoensap
1/4 theelepel asafoetida (hing)
1/2 theelepel zout
Snufje zwarte peper
Paar takjes verse tijm
1/2 theelepel oregano
Scheutje olijfolie

Benodigdheden: kom, koekenpan, kookpan en keukenmachine

Bereiding

1. Verwarm de oven voor op 200˚C.
   2. Doe de cashewnoten in een pan met water en breng dit aan de kook. Kook 15 minuten en giet daarna af.
   3. Snijd de uiteinden van de bieten en snijd de bieten in blokjes. Verdeel ze over een met bakpapier beklede ovenplaat en garneer met olijfolie en een paar snufjes komijn. Rooster ze gaar in 40-45 minuten in de voorverwarmde oven.
   4. Snijd de ui fijn en doe deze daarna in een pan met een scheutje olijfolie. Bak de ui 10 minuten op laag vuur. Roer af en toe even om.
   5. Voeg de pasta toe aan een pan met water en breng dit aan de kook. Kook de pasta in 12-15 minuten gaar en bewaar 4 eetlepels van het kookvocht.
   6. Doe de cashewnoten, ui, 200 gram rode biet, citroensap, asafoetida, zout, peper, oregano en 4 eetlepels pastawater in een keukenmachine. Maal dit in een paar minuten goed fijn.
   7. Doe de pasta (zonder water) terug in de pan. Voeg de bietensaus toe en roer dit er goed doorheen.
   8. Verdeel de pasta over twee borden en garneer met de overige stukjes gegrilde biet, verse tijm en extra peper.

Marsepein bonbons met pure chocolade

Ingrediënten voor 12 stuks
Bereidingstijd: 25 minuten + 1 uur weektijd

100 gram amandelmeel
150 gram medjoul dadels (gewicht zonder pit)
10 gram kokosolie
1/2 theelepel kaneel
Snufje zout
200 gram pure chocolade 85%

Benodigdheden: Keukenmachine, bakrooster, bakpapier, een kleine en grotere kookpan

Bereiding

1. Week de dadels 1 uur in een schaaltje met water. Spoel daarna af in een vergiet en laat ze goed uitlekken. Sla deze stap niet over, want dankzij het weken worden de balletjes erg smeuïg!
   2. Doe alle ingrediënten – behalve de pure chocolade – in een keukenmachine en maal een paar minuten goed fijn.
   3. Draai ongeveer 12 balletjes van het beslag met je handen. Leg ze op een bord en zet dit 10 minuten in de koelkast om hard te worden.
   4. Smelt de chocolade au bain marie.
   5. Leg een vel bakpapier onder (!) het bakrooster.
   6. Giet de gesmolten chocolade over de balletjes heen en zorg dat ze aan alle kanten goed bedekt zijn.
   7. Laat ze goed afkoelen en zet ze daarna 30 minuten in de koelkast om hard te worden.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Zonderzooi.