Samskara’s zijn onbewust ingesleten gedragspatronen. We hebben niet door dat ze er zijn, maar ze bepalen voor een flink deel wie we zijn. Iyengar yogadocent Nanda Peek geeft zes praktische tips om deze belemmerende patronen, samskara’s, via yoga te ontdekken.

Zo reken je af met gedragspatronen die je belemmeren

Hieronder deelt Nanda van Peek zes manieren om je samskara’s te ontmantelen.

• Een pittige yogahouding

Omdat samskara’s in het onderbewustzijn zetelen, zijn ze voor ons niet direct toegankelijk. We nemen ze alleen waar in hun uitingen in ons bewuste gedeelte – vaak in de vorm van ons lijden. Dit kunnen we via yoga onderzoeken. Een pittige yogahouding leent zich hier perfect voor. Waar zit het ongemak? Kan ik daar bij blijven met mijn aandacht? Wat wil ik vermijden? Waar wordt het lastig? Dáár zit de samskara die mentale pijn veroorzaakt.

• Analyseer de yogales

Schrijf na de yogales op waar je deze sessie tegenaan bent gelopen. Deze analyse is een belangrijke stap. Het kan fijn zijn om professionele hulp te vragen om de samskara’s die gebaseerd zijn op angst en vermijdingsgedrag, door te prikken en te vervangen door gedrag dat wel reëel is. Deze patronen kunnen zo’n oerkracht hebben dat ze ons denken en onze wil volledig overheersen.

• Acceptatie

Acceptatie is belangrijk. Niet denken: dit mag er niet zijn. Ga maar eens met je billen op de koude vloer zitten en voelen: dit is niet fijn, dat niet. Zeg maar tegen jezelf dat je hier regelmatig mee te schaften zult krijgen. Alleen door volledige acceptatie van hoe je in elkaar zit, kun je daarna zeggen: ‘Stop. Dit saboterende gedrag accepteer ik niet en vervang ik bewust door ander gedrag dat mij wél naar mijn doelen leidt’.

• Moed

Midden in je angst of pijn gaan zitten vergt moed. Oefen het tijdens een moeilijke asana en herhaal het in het dagelijks leven. Laat het maar komen, voel en proef hoe die angst eruitziet, kijk hem in de ogen en ga gewoon door met doen wat je moet doen.

• Nieuwe, gezonde visie

Yoga creëert ruimte in ons lichaam en vrijheid in ons hoofd. Deze vrijheid kan een inspiratiebron zijn voor nieuwe, positieve conditioneringen. Vergroot die nieuwe, gezonde visie uit en ga daar achteraan. Hou jezelf daarbij niet voor de gek door door te slaan in positiviteit, maar blijf jezelf kritisch monitoren op het realiteitsgehalte van je gedrag en de stappen die je zet.

• Oefening

Samskara’s zijn hardnekkig en juist als we nieuwe patronen beginnen of stress ervaren, zijn de oude patronen het sterkst. Maar als je ze eenmaal kent, herken je ze steeds sneller als ze weer opduiken. Vervolgens kun je met je aandacht gaan naar de nieuwe invulling die je voor jezelf hebt gekozen. Dit vergt oefening. Zoals we onze yogaoefeningen telkens opnieuw doen en steeds een stukje verder komen, zo gaat dat ook met onze samskara’s.

Meer lezen over samkara’s en de filosofie erachter? Lees dan dit artikel.